Vlees noch Visie
“Ga even zitten. Maak het jezelf makkelijk. Ik moet je wat vragen. Wat is de visie van je school?"
Ik kan hem niet reproduceren. Ook niet als ik meer tijd krijg. Terwijl ik zelfs heb mee mogen denken bij de totstandkoming.
Iedere school heeft zijn visie op papier staan. Dat schijnt te moeten. Vaak is deze visie na enkele ellenlange vergaderingen waarin over elke komma werd gesteggeld vastgesteld. En omdat iedereen zijn plasje eroverheen heeft gedaan hebben we doorgaans een vlees-noch-vis visie. Want iedereen moet zich erin kunnen vinden.
Ik heb op internet enkele van die visies opgezocht:
- Wij willen kinderen voorbereiden op een persoonlijke toekomst in een maatschappij die sterk verandert en soms onvoorspelbaar is. Dit vraagt naast kennis en wijsheid,
creativiteit en flexibiliteit.(En wat doet deze school dan om kinderen om te leren gaan met die maatschappelijke onvoorspelbaarheid? Het staat prominent in de visie dus daar zal wel een plan op gemaakt zijn.)
creativiteit en flexibiliteit.(En wat doet deze school dan om kinderen om te leren gaan met die maatschappelijke onvoorspelbaarheid? Het staat prominent in de visie dus daar zal wel een plan op gemaakt zijn.)
- Ieder kind is uniek en heeft zijn eigen talenten en mogelijkheden. Het is de taak van onze school om elk kind volop gelegenheid te geven zich optimaal te ontwikkelen.(Ik ben benieuwd of er een basisschool is waar dit niet het geval is. Ik mag toch hopen van niet.)
- Op onze school zien we dat ieder kind uniek is. Ieder kind heeft zijn talenten. Daarom denken we in kansen en in oplossingen, óók als uw kind iets extra's nodig heeft. (Ik herhaal: “Ieder kind heeft zijn talenten. Daarom denken wij in kansen en oplossingen.” Ik snap het oorzakelijk verband niet dat wordt uitgedrukt in het woord daarom. Talenten en uniek zijn trouwens de meest gebruikte woorden.)
- Kinderen op (naam school) houden van uitdagingen, zijn ondernemend en geven niet snel op. Ze zijn betrokken, kennen hun talenten en uitdagingen en laten zien wat ze kunnen.
Ze zetten de eerste stappen richting een toekomst die creativiteit, flexibiliteit en ondernemerschap vraagt en waarbij ze moeten samenwerken en om kunnen gaan met veranderende omstandigheden.(Woorden als flexibiliteit, creativiteit, ondernemerschap en uitdagingen komen in de meeste visies ook wel terug. Nietszeggende modewoorden.)
Ze zetten de eerste stappen richting een toekomst die creativiteit, flexibiliteit en ondernemerschap vraagt en waarbij ze moeten samenwerken en om kunnen gaan met veranderende omstandigheden.(Woorden als flexibiliteit, creativiteit, ondernemerschap en uitdagingen komen in de meeste visies ook wel terug. Nietszeggende modewoorden.)
- In het leren zijn wij gericht op de relatie (de relatie die het kind heeft met de leerkrachten en andere kinderen), autonomie (het kind is eigenaar van zijn eigen leren) en competentie (het kind heeft in de basis vertrouwen in zichzelf). De kinderen hebben plezier in het leren, mede door de inzet van coöperatieve werkvormen. Op deze manier kunnen de kinderen groeien en zichzelf ontwikkelen, zowel cognitief als sociaal-emotioneel, met hun eigen mogelijkheden en talenten. Ons onderwijs is erop gericht dat wij uit de kinderen halen wat er in zit, zodat het kind kan uitstromen naar het niveau op het voortgezet onderwijs dat het beste bij het kind past. (Volgende reeks modewoorden: relatie, autonomie, competentie, “eruit halen wat er in zit”)
Bla-die-bla-die-bla-die-bla …. Ik herhaal dat ik deze visies heb gevonden op websites en in schoolgidsen. Zelden zoveel open deuren ingetrapt zien worden. Als elk kind uniek is kun je dat niet over de visies die de basis zijn van het onderwijs aan die kinderen alvast niet zeggen.
Wat is dat eigenlijk? Een visie.
“Een visie is een algemene voorstelling van de toekomst van een organisatie. Het geeft aan waarvoor de mensen uit de organisatie gaan, wat hun toekomstdroom is. Omdat een visie over zaken gaat die in een verre toekomst eventueel kunnen plaatsvinden wordt een visie soms bijgesteld.”
In je visie verwoord je dus de koers die je onderwijsschip gaat varen. Het is van belang dat je de tijd neemt om hem te formuleren en te implementeren.
Dat eerste is, hoewel krakkemikkig, wel gebeurd. Maar hoe zit het met de implementatie? Vraag 100 collega’s naar de visie en missie van hun school en de meesten zullen het antwoord schuldig blijven of met gemeenplaatsen komen. De implementatie hapert.
Staan de visie en de missie bijvoorbeeld centraal tijdens sollicitatiegesprekken en wellicht zelfs met intakegesprekken met ouders? Is hij makkelijk te vinden op de website van de school?
Komt het geregeld terug op vergaderingen en worden nieuwe ontwikkelingen, methodes en werkwijzen altijd naast de visie gelegd?
Waarom sneuvelt een visie al snel?
Op de site van iconact (2) staan enkele oorzaken:
· Gebrek aan voorbeeldgedrag in het management
· Snelle wisselingen in het management en team
· Visie wordt niet goed gecommuniceerd
· Visie wordt niet consequent doorgevoerd
· Visie is niet goed uitgebalanceerd
Ik denk dat we allemaal wel een of meer van deze oorzaken herkennen.
Ook stellen ze:
“Vaak zijn visies niet voldoende onderscheidend, niet geloofwaardig en niet inspirerend genoeg voor medewerkers.”
“…. er wordt bijna geen antwoord gegeven op de vraag: Waarom bestaan wij? Het antwoord op die vraag bepaalt hoe inspirerend een visie is.”
In een visie onderscheid je je van andere scholen. Dat blijkt niet uit de visies hierboven. Vervolgvraag is of je je echt moet onderscheiden van anderen. Mijn ervaring is dat onder de laag van mooie woorden en gelikte concepten de basis van iedere school hetzelfde is. Scholen verschillen minder van elkaar dan we willen geloven. Ik zou bijna zeggen: gelukkig maar. Geef maar gewoon les ……. Dat is voldoende en dat is onze primaire taak.
Ik stel derhalve als visie voor:
“Op onze school bereiden we kinderen voor op de dingen die gaan komen. Dat is soms leuk en soms saai. Dat is soms uitdagend en soms een hele klus. Maar we zijn een veilige plek. En op het eind …. Ben je klaar om verder te gaan.”
Geen babbelpraatjes. Gewoon …. Waar het om gaat. Zonder malle modewoorden en marketingfratsen. Die kennen we intussen wel. Alle toeters en bellen zijn prima. Ze doen maar. Maar maak het alsjeblieft geen onderdeel van je visie.
En als we dan dat verplichte nummer hebben gehad gaan we weer gewoon lesgeven. Daar maken we dan onze missie van. Twee vliegen in een klap.
Bertus Meijer
Onderwijsenzo
Februari 2019
Geen opmerkingen:
Een reactie posten