Murphy was right!
Wellicht heeft de lezer weleens gehoord van de wet van Murphy; “Als er iets mis kan gaan, dan gaat het ook mis.” (1)
Hij moet het met een voorspellende blik over het onderwijs hebben gehad.
Er zijn een heleboel onderwijsvarianten te bedenken:
· “Als iets als een vernieuwing wordt gepresenteerd is het een bezuiniging.”
· “Iemand die zegt dat alles anders moet heeft geen idee wat er aan de bestaande situatie mankeert.”
· “Hoe meer kansen sommige kinderen nodig hebben, hoe eerder deze kansen verminderen door invloeden van buitenaf.”
· “Hoe meer een partij of bewindspersoon belooft, hoe groter de teleurstelling achteraf.”
· "Hoe duidelijker je standpunt op Twitter, hoe groter het aantal blocks.”
· “Hoe minder argumenten, hoe harder men SCHREEUWT.”
Een leuk spel om zelf aan te vullen.
Vandaag (25 oktober 2019) werden we, voor de zoveelste keer de laatste weken, opgeschrikt door het volgende bericht: “Overvolle klassen in het speciaal onderwijs veroorzaken onveilige situaties.” (2)
Als je kijkt naar veel wat met Passend Onderwijs te maken heeft kan het niet anders of je moet concluderen dat de Wet van Murphy erop van toepassing is.
Op de site van de Onderwijsinspectie lees ik:
“Het speciaal onderwijs groeit. In 2014 is de Wet passend onderwijs ingevoerd. Een van de doelstellingen van passend onderwijs is dat meer zorgleerlingen op de reguliere scholen blijven. De eerste jaren gingen er ook inderdaad minder leerlingen naar het speciaal onderwijs. De afgelopen 2 jaar is het speciaal onderwijs weer gegroeid. Een van de mogelijke verklaringen voor deze groei is dat sommige reguliere scholen de zorg voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften toch niet aankunnen. Daarnaast ligt tussentijdse uitstroom uit het speciaal onderwijs niet voor alle kinderen voor de hand. Overigens is het leerlingenaantal niet bij alle locaties in het speciaal onderwijs toegenomen.“ (3)
De zinnen “…. Een van de mogelijke verklaringen voor deze groei is dat sommige reguliere scholen de zorg voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften toch niet aankunnen. Daarnaast ligt tussentijdse uitstroom uit het speciaal onderwijs niet voor alle kinderen voor de hand.” zijn natuurlijk onrustbarend. Het klinkt alsof er een experiment is mislukt. Jammer dan ….. en door maar weer. Niks aan de hand mensen.
Zoiets als: “Een van de mogelijke verklaringen voor de mislukte cake is dat de oven de baktemperatuur van deze cake met specifieke bakbehoeften toch niet aankan. Daarnaast ligt elke zaterdag een baksucces niet voor iedere cake voor de hand.” Alleen een mislukte cake gooi ik grommend weg om op de fiets naar de bakker te rijden. Kost me een uurtje, wat voorpret en een eurootje of drie. De gevolgen hier zijn wat rampzaliger.
Ik heb twee keer een periode mee mogen draaien in het Buitengewoon (later Speciaal) Onderwijs. De eerste keer in was in 1982. Als ik beide keren met elkaar vergelijk valt me een groot verschil op. De eerste ronde kreeg ik vooral te maken met kinderen met leerproblemen. Er waren wel gedragsproblemen maar die waren hanteerbaar en meestal gerelateerd aan eerdere ervaringen op scholen en doofden uit in het “warme bad” dat het Buitengewoon Onderwijs bood. De kinderen bloeiden op en leerden veel ….
De tweede ronde, jaren later, waren de leerproblemen (die er natuurlijk gewoon waren) volledig ondergesneeuwd onder de gedragsproblematiek. Gesprekken met teamleden, ouders en externen gingen bijna altijd over gedrag. Soms kwam ik niet eens aan interventies op het gebied van leren toe. Kinderen met hun leerproblemen helpen was soms een onhaalbare taak.
Om niet geheel anekdotisch te zijn heb ik mijn licht bij heel wat collega’s en oude rotten opgestoken. Zij herkennen mijn bevindingen.
Ook het artikel van vandaag (2) bevestigt mijn vermoeden.
Dan vraag ik me af of deze ontwikkeling een zeker verband houdt met de wet Passend Onderwijs. Ik denk van wel ….
Op de site Onderwijsincijfers staat onderstaande interessante grafiek. (4)
Tot een jaar na de Wet Passend Onderwijs daalde het aantal leerlingen in SO en SBAO. Daarna is er een flinke stijging te zien. Trek de lijnen door naar 2019 en het is nog erger.
In eerste instantie kwamen de leerlingen terug naar het regulier basisonderwijs of ze bleven daar. Op hetzelfde moment werd de werkdruk met allerlei controlerende en bezuinigende maatregelen opgevoerd en sloeg het voorspelde lerarentekort toe. In alle hevigheid.
De klassen werden groter en het te besteden geld groeide niet mee.
De kinderen die anders in het speciaal onderwijs zouden zitten kwamen in een situatie vol onrust en onduidelijkheid.
Rust en regelmaat ontbreken als je steeds wisselende invallers voor je hebt, je klas vaak verdeeld wordt, je klas soms naar huis wordt gestuurd en je juf of meester met een opgejaagd gevoel les moet geven. De eigen aanpak die je zo nodig hebt schiet erbij in.
Kinderen met alleen leerproblemen zullen zich hierin beter kunnen aanpassen. De kinderen met gedragsproblemen kwamen steeds meer bovendrijven.
Daarbij komt dat gedragsproblematiek er altijd is en een leerprobleem opspeelt met bijvoorbeeld lezen maar tijdens gym, rekenen, wereldoriëntatie en creatieve vakken veel minder speelt. Het kind met de eigen leerlijn voor rekenen kan dan gewoon meedoen. Het gedragsprobleem is er bij alle vakken en altijd. Voor de niet hierin geschoolde leerkracht een zware klus. Voor de geschoolde ook ….
Dus als je maar mondjesmaat mag verwijzen zullen de kinderen met storende gedragsproblemen eerder worden verwezen. Let op: niet uit gemakzucht maar uit handelingsverlegenheid.
Marcel Schmeier stelt in de Groene Amsterdammer (11 oktober 2017):
“…… Kinderen met gedragsproblemen – sommigen met, anderen zonder officiële diagnose: ze dragen enorm bij aan de stress, aldus onze enquête. Het is niet zo dat docenten deze kinderen vervelend vinden, het gaat erom dat ze onvoldoende ondersteuning kregen. ‘Ga er maar aan staan als je daar geen expertise in hebt’, reageert onderwijsadviseur Marcel Schmeier, die eerder les gaf in zowel het speciaal als het regulier basisonderwijs. ‘De minister en staatssecretaris zeggen dat er passend onderwijs moet zijn, maar ze vergeten de mensen bij te scholen. Er is nooit een landelijke scholing geweest. En er is ook geen extra tijd bij gekomen, of extra handen. ….” (5)
Schmeier stelt terecht dat we op het gebied van rekenen, taal, lezen en spelling inmiddels wel enige expertise hebben, maar op het gebied van gedrag schieten we tekort. We zijn er niet voor (bij)geschoold. En als we dat wel zijn was deze minimaal van kwaliteit. We roeien, ik zeg het vaker, met theelepeltjes.
Voorts zetten we de kinderen met bijvoorbeeld grote achterstanden op het gebied van rekenen op een eigen leerlijn. Bijvoorbeeld ergens in groep 5. Dat kind zal dan in het vervolg 4 jaar lang een jaar lager mogen rekenen. Elke dag weer met zijn laatje met spullen naar een andere groep moeten of in de klas aan een apart tafeltje (we noemen het vergoelijkend de instructietafel) met enkele anderen extra instructie krijgen. Een paar keer per week mag het kind met de onderwijsassistent mee. Als deze tenminste niet voor de groep moet ....
Enkele keren per jaar is er een gesprek met de ouders en een vreemde mevrouw die soms in de klas komt kijken om te zien hoe het gaat. Maar gelukkig zijn er ook toetsresultaten.
Dat doet iets met een kind. Altijd weten dat je onderaan de markt hangt. Altijd weten dat je een achterstand hebt die je nooit meer inhaalt. Eigenlijk weten dat je een beetje een kneus bent. Ook al zegt iedereen dat het niet zo is. Ze hebben een leesprobleem, maar ze zijn niet gek. Ik zou, denk ik, ook gedragsmatig mijn kont tegen de krib aangooien. En dus word je als moeilijk ervaren. Nog erger is het voor de kinderen die stil in zichzelf keren. Zij hobbelen al die jaren door. En iedereen bedoelde het goed.
In het Speciaal Onderwijs had dit kind deze ervaring niet gehad en was wel opgebloeid. En onderaan de streep verder gekomen dan een papieren-grafiekjes-rode lijntjes-ontwikkelingsperspectief-vol toetsresultaten.
In het Speciaal Onderwijs had dit kind deze ervaring niet gehad en was wel opgebloeid. En onderaan de streep verder gekomen dan een papieren-grafiekjes-rode lijntjes-ontwikkelingsperspectief-vol toetsresultaten.
Ik heb al eerder een column geschreven over Passend Onderwijs. (6) Hierin gaf ik al aan dat het allemaal niet past. Het krantenartikel van vandaag bevestigt deze conclusie.
Murphy had gelijk …..
Bertus Meijer / Onderwijsenzo
Oktober 2019
Literatuur
1. https://mens-en-samenleving.infonu.nl/diversen/102633-wat-is-de-wet-van-murphy.html
Geen opmerkingen:
Een reactie posten