Het past niet.
Passend onderwijs. Pas op de plaats?
Het is begin januari. De feestdagen zijn voorbij en mijn kleren zijn weer te krap. Het past niet meer. En dus maar weer aan de lijn gegaan.
Maar er past meer niet ….. al lang niet.
Enige tijd geleden plaatste ik een discussiestelling op mijn pagina Onderwijsenzo: “Passend onderwijs is mislukt.”
Men zei terecht dat het geen stelling was die discussie zou opleveren. Nagenoeg iedereen was het ermee eens. Het was meer een feit leek het wel. De beoogde discussie ontbrak.
Het ministerie zegt over passend onderwijs: “Alle leerlingen moeten een plek krijgen op een school die past bij hun kwaliteiten en hun mogelijkheden. Dit heet passend onderwijs. Deze vorm van onderwijs moet ervoor zorgen dat elk kind het beste uit zichzelf haalt. Scholen bieden daarom extra hulp aan leerlingen die dit nodig hebben, zoals kinderen met leer- of gedragsproblemen.”(https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/passend-onderwijs/doelen-passend-onderwijs)
Dit geldt vanaf augustus 2014. Tijd om na ruim 4 jaar de balans op te maken.
Deze definitie staat als een huis en geen mens zal het er niet mee eens zijn. Maar het venijn zit in de laatste zin.
“Scholen bieden daarom extra hulp aan leerlingen die dit nodig hebben, zoals kinderen met leer- of gedragsproblemen.”
Allereerst zijn het niet de scholen die die hulp bieden maar toch echt de mensen in de school. De leerkracht, de onderwijsassistent, de intern begeleider en nog meer hardwerkenden. Scholen zijn gebouwen. Het gaat hier om mensen die het moeten doen.
En dat past niet. Zij zijn de belangrijkste schakel.
In de praktijk blijkt het onmogelijk om in de grote groepen (meer dan 30 leerlingen is normaal) van tegenwoordig ook nog passend onderwijs te bieden aan kinderen met ADHD, ASS, TOS, ernstige dyslexie, hooggevoeligheid, PDD-Nos, hoogbegaafdheid enz ….
Het frustreert extra omdat we zo graag willen en constant met onze neus op de feiten worden gedrukt dat het niet lukt.
Waarom? Omdat het nu eenmaal onmogelijk is om naast het gewone dagelijkse werk in de klas ook nog specialist te zijn in alle bovengenoemde gebieden.
We hebben nagenoeg allemaal nascholingen gehad op dit gebied en de eerlijkheid gebiedt me te constateren dat de kwaliteit van deze nascholingen over het algemeen niet geweldig is. We leren er echt niet hoe we met kinderen met dergelijke problemen om moeten gaan. Zeker niet als je kijkt naar de hoeveelheid verschillende labels. Bovenstaande opsomming is verre van compleet. Wij kunnen dat niet. Laten we dat nu eens gewoon toegeven in plaats van door te modderen.
Dat levert werkdruk op. Werkdruk heeft voor mij namelijk alles met zingeving te maken. Een zinloze taak levert werkdruk op.
Werkdruk is in dit geval ook gebrek aan succeservaringen. Uit het bovenstaande zal blijken dat passend onderwijs een enorm gebrek aan succes oplevert. En dus werkdruk.
We willen zo graag en het lukt niet.
Ik denk dat ik, net zoals velen van ons, vol goede moed en redelijk enthousiast aan deze uitdaging ben begonnen. Het klonk allemaal idealistisch en daar trek je de gemiddelde leerkracht makkelijk mee over de streep. De praktijk heeft ons helaas ingehaald. Het is niet gelukt. En daarvan zijn kinderen, ouders, leerkrachten en alle betrokkenen de dupe geworden.
Kijk je naar de grafiek over het aantal vrijstellingen op de leerplichtwet (een deel van de thuiszitters) dan kun je concluderen dat het aantal na de invoering van passend onderwijs niet gedaald (wat wel te verwachten was) maar rap gestegen is. Alweer een onderdeel waar we dus van een mislukking kunnen spreken.
Deze kinderen hebben m.i. specialistische hulp nodig die een reguliere basisschool wel wil, maar niet kan geven.
De ouders zijn nog eens apart hoofdstuk. De huidige internetgeneratie weet waar ze de mosterd moet halen en laat zich niet met een kluitje het riet insturen. Geef ze eens ongelijk. Het gaat per slot van rekening om hun (zorgen)kind. Ouders kennen hun rechten en zullen dat ook luid en duidelijk laten weten aan de leerkracht. Een nieuwe bron van werkdruk.
Het stapelt zich op.
Daarbij gevoegd de veelgenoemde niet efficiënte zinloze administratie en het uit den treure moeten overleggen met allerlei mensen van allerlei instanties maakt de werkdruk niet kleiner. Integendeel. Ik heb al heel wat overlegmomenten gehad op onhandige tijden die een herhaling bleken te zijn van wat iedereen al wist. Alleen omdat het om een of ander protocol zo moest.
In juni 2018 kwam de voortgangsrapportage Passend Onderwijs. De conclusies waren hard en kwamen in het kort neer op: “Passend onderwijs is mislukt.” We hebben het kunnen lezen.
De minister reageert zoals te verwachten is. Hij deelt de zorgen maar het is niet mislukt.
Er komen drie aandachtspunten in de oplossingssfeer:
1. Eigenaarschap bij de scholen door ze te ondersteunen bij het opnieuw definiëren en levend houden van schoolondersteuningsprofielen. Hij wil ook de medezeggenschap op de begroting bij het ondersteuningsplan verbeteren en roept scholen en samenwerkingsverbanden op om overmatige administratie aan te pakken.
2. Betere informatievoorziening voor scholen, ouders en leraren is een belangrijk verbeterpunt. Scholen moeten meer inzicht krijgen in de beschikbare middelen. De minister zal voor een beter passend aanbod van scholen, hen meer ruimte en mogelijkheden geven zoals het tijdelijk afwijken van onderwijstijd. Ook moet informatie over de ondersteuning voor ouders beter vindbaar worden.
3. Aanscherpen van de taken, verwachtingen en governance van samenwerkingsverbanden door hen meer inzage te geven in hun gegevens en door intern toezicht bij samenwerkingsverbanden te verbeteren. Na de zomer van 2018 wil de minister met ouders, leraren, scholen, besturen, samenwerkingsverbanden en gemeenten in gesprek om de maatregelen uit te werken en in te vullen.
(https://www.vo-raad.nl/nieuws/minister-passend-onderwijs-zeker-niet-mislukt)
Ergens in 2020 volgt een evaluatie.
Is er na de zomer van 2018 als een gesprek geweest (punt 3)?
Is de overtollige administratie al aangepakt (punt 1)?
Hebben scholen al meer inzicht in de middelen (punt 2)?
In alle aanbevelingen staat weinig tot niets richting uitvoerenden. Hun taak wordt niet verlicht.
Kortom: We drinken een glas, we doen een plas en alles blijft zoals het was.
Des te schrijnender omdat, gezien het aanstormende lerarentekort, de problemen alleen maar groter worden.
Je hoort vaak dat passend onderwijs een verkapte bezuiniging is. Meer leerlingen in het reguliere onderwijs is goedkoper dan in het speciaal onderwijs. Of dat de insteek was weet ik niet en we zullen het ook nooit te horen krijgen als het wel zo is.
Het zal duidelijk zijn dat dit Haagse geëxperimenteer met kinderen en leerkrachten alleen maar verliezers heeft opgeleverd. Kinderen krijgen niet de aandacht die ze verdienen. Dat geldt voor de zorgleerlingen maar in het verlengde ervan ook voor de niet-zorgleerlingen die ook hun aandacht verdienen. Dat geldt voor leerkrachten die gefrustreerd moeten toezien dat het niet lukt. Hoe graag ze ook willen. Ik ben benieuwd of de burn-out cijfers in het onderwijs de laatste 4 jaar omhoog gegaan zijn.
Kinderen zijn niet om mee te experimenteren. Leerkrachten zijn niet om mee te experimenteren.
Draai de boel deels terug en geef eens toe. Ik denk dat dat nog meer waardering op zal leveren dan het ministerie denkt. Mijn waardering krijgen ze dan (deels) terug.
Bertus Meijer
Januari 2019
Ik begrijp de keuze van passend onderwijs. Kinderen leren tenslotte beter in heterogene groepen, dan in homogene groepen. Uiteraard zijn er uitzonderingen, maar die zijn er altijd. De werkdruk wordt inderdaad hoger door deze maatregel en daarvoor zal er inderdaad structureel meer geld vrijgemaakt moeten worden voor onderwijs. Niet alleen de salarissen moeten omhoog, maar er moet ook extra geld vrijgemaakt worden voor extra middelen voor een goede begeleiding van de specifieke problematieken en extra handen in de klas. Het papierwerk wat er bovenkomt mag inderdaad vereenvoudigd worden. Het wordt dus hoog tijd dat men in Den Haag wakker wordt en van onderwijs een prioriteit maakt. Zeker met het huidige lerarentekort is het een groot en ernstig, maatschappelijk probleem.
BeantwoordenVerwijderen